رله زمانی (تایمر) چیست ؟

همانطور که در مقالات قبلی اشاره کردیم کارت رله دارای انواع مختلفی می باشند که یکی از آن ها رله زمانی (تایمر) نام دارد.

بیشتر بخوانید: انواع کار رله در صنعت

این رله معمولا در تابلو های برقی به منظور کنترل خودکار بر پایه یک بازه زمانی مشخص استفاده میشود.

رله زمانی چیست ؟

همانطور که پیش از این گفتیم رله یک کلید به منظور کنترل یا باز و بسته کردن مسیر جریان اصلی است، که از یک منبع تغذیه و پایه کنتاکت ها تشکیل شده است.

رله تایمر یکی از پر کاربردترین رله ها می باشد که به طور کلی مانند دیگر رله ها وظیفه کنترل جریان را برعهده دارد،

با این تفاوت که باز و بسته شدن کانتکت ها به صورت اتوماتیک و بر پایه زمان صورت میگیرد.

در پایین یک نمونه رله زمانی (تایمر) با 8 پایه را میبینید

پایه 2 و 7 : ورودی یا تغذیه رله

پایه 1-4 و 6-8 : پایه های پیشفرض باز

پایه 3-1 و 7-8 : پایه های پیش فرض بسته

انواع تایمر

رله زمانی بر اساس نحوه عملکرد دارای انواع مختلفی می باشد:

• تایمر الکترونیکی
• رله نیوماتیکی (فشار هوا)
• رله بی متال (حرارتی)
• تایمر هیدرولیک
• رله زمانی موتوری یا الکترومکانیکی

رله زمانی الکترومکانیکی

از یک موتور کوچک، تغذیه تایمر، چرخ دنده های خارجی، میکروسوئیچ و کنتاکت های داخل رله تشکیل شده است.

از طریق منبع تغذیه نیرویی به چرخ دنده ها وارد میشود تا موتور با یک دور ثابت به حرکت در بیاید و از طریق برخورد شیار های دیسک متوقف میشود

و به میکروسوئیچ فرمان میدهد که کنتاکت ها قطع شوند و موتور از کار بیافتد.

رله الکترونیکی

از یک خازن بوبین و مقاومت تشکیل شده است و اصول ساخت آن بر مبنای مدار RC می باشد که بر اساس تاخیر زمانی استوار است.

در تایمر الکترونیکی نوع فازی رله هنگامی وصل می شود که فازی شارژ شود .

پس از وصل رله ، بار ذخیره شده در خازن روی مقاومت که توسط کنتاکت باز رله به دو سر خازن وصل می شود تخلیه می گردد.

در این نوع تایمر با تغییر ظرفیت خازن می توان زمان تایمرها را تنظیم کرد.

 

بیشتر بخوانید: کارت رله چیست ؟

رله زمانی نیوماتیک

این رله از طریق ذخیره سازی و آزاد کردن فشار هوا عمل میکند

وقتی که بوبین این رله تحریک میشود اهرم داخلی را فشار میدهد هوا از طریق سوپاپ ها خارج میشود.

وقتی که بوبین دیگر تحریک نشود فنر منبسط شده عمل دم از طریق سوپاپ های هوا انجام میشود.

به کمک پیچ تنظیم میزان دم مشخص میشود و زمانی که عادی باشد کنتاکت ها به کار میافتند.

رله زمانی حرارتی (بی متال)

انواع رله حرارتی ذوب شونده، منعکس کننده و بی متال در بازار موجود می باشد عملکرد این رله بسیار ساده می باشد به طوری که با عبور جریان از بی متال تغییر شکل ایجاد میشود که منجر به قطع وصل شدن میشود.دقت این دستگاه با توجه به شرایط آب و هوایی قابل اعتماد نیست.

رله هیدرولیک

این رله از طریق عبور جریان الکتریکی از رله مقداری روغن درون آن جا به جا میشود و با فاصله زمانی جا به جایی روغن به محل اصلی خود زمان تایمر ایجاد میشود.

کاربرد رله های زمانی

رله زمانی در مدار های مختلف استفاده میشود، رله های بر پایه تایمر اصولا به منظور حفاظت از سیستم های قدرت به کار میرود و به طور کلی

بر پایه زمان عمل کنترل را انجام میدهد.

برای مثال در تنظیم مدار فرمان آبیاری شیفتی، چراغ راه پله در مجمتع های مسکونی و … استفاده میشود.

 

اجزای داخلی تایمر

• منبع تغذیه
• کانتکت های تغییر دهنده
• سیستم محاسبه کننده زمان

بر اساس نوع عملکرد رله های زمانی به دو دسته تقسیم میشود:

این دو نوع عملکرد دقیقا برعکس یکدیگر عمل میکنند.

تایمر تاخیر در زمان وصل

زمانی که تغذیه متصل باشد کنتاکت ها باز است و تایمر در حالت فعال می باشد به محض قطع برق کنتاکت ها به حالت اولیه باز میگردند.

تایمر تاخیر در زمان قطع

بر خلاف تایمر در زمان وصل با قطع تغذیه کنتاکت ها به حرکت در می آید.