به منظور کنترل جریان مدار و سوئیچ کردن نیاز به یک ابزار مناسب داریم که این مسئله یک دو راهی و چالش برای مهندسین ایجاد میکند استفاده از کنتاکتور یا رله، با ما همراه باشید تا در ادامه به تفاوت کنتاکتور با رله بپردازیم.
کنتاکتور چیست ؟
قبل از بررسی تفاوت کنتاکتور با رله بهتر با کنتاکتور ها آشنا شویم
کنتاکتور یک کلید الکترومغناطیسی است که برای سوئیچ کردن و قطع و وصل جریان مدار استفاده میشود.
امروزه از کنتاکتور های در ماشین های صنعتی بزرگ استفاده میکنند که آمپر بالایی رو منتقل میکند و برای اتصال های کوتاه استفاده نمیشود.
هر کنتاکتور معمولاً داراي سه کنتاکت اصلی براي مدارمی‌باشد. ظرفیت حمل جریان نوک تیغه‌های کنتاکتور بسیار بالاست و میتواند مقدار زیادی از جریان خطا را قطع کند (حدود چند کیلو آمپر).
به همین دلیل محفظه جرقه‌ای دارند که در حالت باز کردن، جرقه الکتریکی را اطفا میکند.
رله چیست ؟
همانطور که در مقالات قبلی اشاره کردیم رله قطعه الکترومکانیکی می‌باشد که مانند کنتاکتور با تحریک پایه های بوبین (سیم پیچ تحریک)
چند تیغه‌ی باز را بسته و چند تیغه‌ی بسته را باز میکند.
در کل رله نوعی کلید می‌باشد که می‌توان آن کلید را با استفاده از ولتاژ و عبور جریان از سیم پیچ کنترل کرد.
اصول طراحی و عملکرد رله مشابه کنتاکتور است، ولی به‌گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که مقدار کمی جریان را حمل میکنند. به این دلیل بسیار کوچک هستند.
آناتومی مشابه این دو کنترل کننده
- دارای یک پوشش خارجی برای محافظت از تمام قسمت های داخلی هستند.
- به منظور قطع و وصل کردن ارتباط از سیم پیچ الکترومغناطیسی استفاده میشود.
- برای کنترل سیگنال ها از ترمینال های ورودی و ترمینال های کانتکت عملیاتی است.
تفاوت کنتاکتور با رله از لحاظ کاربرد
رله ها معمولا کاربرد تک فاز دارند ولی کنتاکتور ها برای تعداد بیشتر 3 فاز کاربرد دارد.
رله ها از یک تیغه ی ثابت که به نول متصل است تشکیل شده است ولی کنتاکتور دو قطب را بدون اینکه مدار مشترکی داشته باشند به یکدیگر متصل میکند.
رله ها معمولا تا 250 ولت کار کرد دارند ولی کنتاکتور ها تا 1000 ولت کارکرد دارند.
تفاوت رله و کنتاکتور از نظر ظرفیت بار
همانطور که گفتیم رله به طور کلی برای بارهای 10 آمپر یا کمتر طبقه بندی می‌شوند ، در حالی که کنتاکتورها برای بارهای بیشتر از 10 آمپر استفاده می‌شوند
کنتاکتورها معمولاً به اضافه بارهایی متصل می‌شوند که اگر جریان بیش از یک آستانه تعیین شده برای یک بازه زمانی معین (معمولاً ۱۰ تا ۳۰ ثانیه) برسد، مدار را قطع خواهند کرد.
این امر به منظور حفاظت از تجهیزات پایین دست کنتاکتور از آسیب جریان‌های بالا می‌باشد.
این درحالیست که اضافه بار در رله برخلاف کنتاکتور بسیار کمتر اتفاق می‌افتد و تفاوت کنتاکتور با رله است.
تفاوت در استاندارد ها
کنتاکتور در صورت عدم وجود برق فعالیتی نمیتواند بکند ولی رله در هر حالت میتواند به ارتباط الکتریکی خود ادامه دهد.
کنتاکت‌های کمکی
کنتاکتور قدرت را به موتور منتق نماید، در حالی که کنتاکت های کمکی مدار کنترل استارتر موتور قرار دارد و عموماً برای روشن کردن
یک نور آزمایشی که نشان دهنده فعال بودن موتور است، استفاده می شود.
تفاوت کنتاکتور با رله در ویژگی های امنیتی (حذف حالت آرک)
یکی دیگر از ویژگی‌های حفاظتی که معمولاً در کنتاکتورها به دلیل بارهای بزرگی که آنها را پشتیبانی میکنند وجود دارد، حذف قوس یا آرک می‌باشد.
حذف آرک‌های مغناطیسی با گسترش مسیری که قوس باید طی کند،صورت می‌گیرد.
اگر این فاصله به میزانی افزایش یابد که انرژی نتواند بر آن غلبه کند، آرک حذف خواهد شد.
از آنجا که رله برای بارهای بزرگ طراحی نشده اند، قوس‌های الکتریکی کمتر باعث نگرانی می‌شوند بنابراین حذف قوس در رله بسیار کمتر از کنتاکتور مطرح است.
نتیجه گیری
به طور خلاصه در تصویر زیر میتوانید تفاوت کنتاکتور با رله را ببینید.
| کنتاکتور | رله |
|---|---|
| قابلیت کار سه فاز | تک فاز |
| دارای حجم بیشتر | دارای حجم کمتر |
| دارای سر و صدای بیشتر | دارای سر و صدای کمتر |
| دارای طول عمر کمتر | دارای طول عمر بیشتر |
| نفوذ پذیری بیشتر | نفوذ پذیری کمتر |
| استفاده در مدارات قدرت به دلیل داشتن تیغه های الکترو مکانیکی | استفاده در مدارات فرمان |
| قابلیت اتصال لوازم جانبی مانند تایمر و غیره | نداشتن چنین قابلیتی |
| تیغه آن قابل ارتقا می باشد | ———- |
| استفاده در مدارات جریان بالا | استفاده در مدارات جریان پایین |
| ———- | دارای تنوع بیشتر در مدل ها |
| ——— | دارای هزینه خرید کمتر |
| ——— | ابعاد کوچکتر |
| فقط قابلیت قطع و وصل دارد | قابلیت کنترل جریان را نیز دارد |
| ——— | استفاده در سیستم های هیدرولیک و نیوماتیک |
| ——— | جهت نیاز به اتصال کوتاه سریع |
| امکان قطع و وصل مصرف کننده از چند محل | ——— |
| قابل استفاده در انواع جریان های نامی | ——— |
با توجه به توضیحات در نهایت همه چیز بستگی به هدف و تجهیزات شما دارد
مهمترین نکته قبل از انتخاب و خرید کنتاکتور یا رله مشورت با یک متخصص با تجربه است
که مهندسین کارخانه ویل کوین آماده مشورت دادن می باشند کافی است از طریق راه های ارتباطی با آن ها در تماس باشد.
بدون دیدگاه